Startmodule TOS 23-24

De startmodule betreft drie bijeenkomsten. De module bestaat uit een inhoudelijk, een ervaringsgericht en een praktisch element, zodat u meer inzicht en begrip ontwikkelt over TOS en de leerling met een TOS.

Voor wie is de startmodule?

Leerkrachten, onderwijsassistenten, ib-ers en rt-ers binnen het (speciaal) basisonderwijs. Deze workshop is een goede basis voor mensen met nog weinig kennis en ervaring op het gebied van TOS.

Uitleg van de module per onderdeel

Bijeenkomst 1: Ervaar TOS

“De opdrachten kwamen voor mij veel te snel achter elkaar en een aantal woorden begreep ik helemaal niet; zeer frustrerend!”

“Het valt niet mee om het begrip ‘democratie’ uit te leggen, als je een aantal relevante woorden zogenaamd niet kent.”

“Eigenlijk begreep ik maar half waar het gesprek over ging, dus ik praatte maar zo’n beetje mee en sloeg de plank soms flink mis…”

Ervaar TOS is een ervarings-circuit, bestaande uit een tiental opdrachten gericht op het ervaren van taalontwikkelingsstoornissen. De basis van de opdrachten vormen de taaldomeinen: spraak, auditieve verwerking, woordenschat en taalbegrip, woord- en zinsvorming en taalgebruik. Bij iedere opdracht wordt een duidelijke koppeling gemaakt tussen de theorie en de praktijk. Na het doorlopen van het circuit vindt er een plenaire nabespreking plaats. Zo deel je met elkaar je ervaringen. De begeleiders geven ook handelingsgerichte adviezen om kinderen met een TOS beter te kunnen ondersteunen. Ontwikkeld door Auris Dienstverlening Goes.

Doel

• Door de opdrachten ervaar je zelf hoe het is om een TOS te hebben. Al doende leer je wat kinderen met een TOS ervaren in allerlei dagelijkse situaties.
• Door het ervaren word je je meer bewust van je eigen handelen; je vergaart kennis en krijgt handvatten om kinderen met een TOS te ondersteunen in hun dagelijks functioneren thuis, op school en tijdens vrije tijd.

Bijeenkomst 2: TOS ‘de theorie van de spraaktaalontwikkeling’

‘‘Ik heb nu ervaren hoe het is om vast te lopen in de communicatie. Dat herken ik ook bij enkele leerlingen uit mijn klas. Ik ben benieuwd welke taalaspecten hierbij een rol spelen.”

Hoe herken ik een leerling met TOS in de klas? Naar welke gebieden moet ik kijken? Hoe herken ik het verschil tussen een achterstand en een stoornis? Wat zijn de gevolgen van TOS voor de leerling?

Doel

Na afloop van de presentatie:

• weet u het verschil tussen een normale taalontwikkeling, een blootstellingsachterstand en taalontwikkelingsstoornis;
• heeft u inzicht in de deelaspecten van de spraak taalontwikkeling en de problemen die bij de verschillende deelaspecten kunnen ontstaan;
• heeft u inzicht wat spraaktaalproblemen voor gevolgen hebben voor de communicatieve redzaamheid;
• heeft u handvatten om een spraak taalontwikkeling te signaleren.

Bijeenkomst 3: Communicatief Redzamer

“Hoe kan het toch dat Ian, die een beperkte woordenschat heeft, vaak de instructies niet begrijpt en in heel korte, incomplete zinnetjes spreekt, veel makkelijker vriendjes krijgt en veel duidelijker kan maken wat hij wil dan zijn tweelingzusje Alice? Alice begrijpt toch veel meer, en kan langere zinnetjes maken!”

Communicatieve redzaamheid heeft te maken met de vaardigheid van een kind om de beschikbare taal optimaal in te zetten. Het blijft lastig om te beoordelen hoe communicatief redzaam een kind met een TOS is. In deze bijeenkomst wordt uitgelegd welke factoren bijdragen aan de communicatieve redzaamheid. De CR screeningslijst wordt besproken en hieraan worden handelingssuggesties gekoppeld.

Doel

Na afloop van de presentatie:

• heeft u inzicht in hoe de Communicatieve Redzaamheid (CR) bij kinderen met TOS is opgebouwd;
• kent u de opbouw van de CR-lijst, zodat u deze voor leerlingen kunt invullen;
• kunt u handelingssuggesties aan een ingevulde CR-lijst koppelen.