Uit student onderzoek is gebleken...
Voor haar afstudeeronderzoek aan de Educatieve Master Primair Onderwijs (academische opleiding tot leerkracht PO) van de Vrije Universiteit heeft student Meike van Dijk aan AWBR school OBS de Multatuli onderzoek gedaan naar leesplezier en leesmotivatie. De Multatulischool had al langer de wens om het leesonderwijs te onderzoeken.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat kinderen die plezier ervaren tijdens het lezen meer gemotiveerd zijn om te lezen en dat hoe meer een kind leest, des te hoger diens leesvaardigheid is. Leesplezier, leesmotivatie, leesfrequentie en leesvaardigheid zijn dus op cyclische wijze nauw met elkaar verbonden. Van hieruit stamt de ‘traditie’ in Nederland onderwijsland dat kinderen elke dag ‘stillezen’ (vaak in de ochtend) uit een boek wat zij zelf kiezen uit een boekenkast in de klas of uit de schoolbibliotheek. De gedachtegang achter dit stillezen-moment is dat het kinderen stimuleert in hun leesplezier en ze hierdoor beter worden in lezen. Wist u echter dat alleen sterke lezers gebaat zijn bij dit dagelijkse stillezen moment? Zwakke lezers zijn namelijk vaak niet in staat om zelfstandig een boek te kiezen wat aansluit bij hun interesses (hetgeen leesplezier bevordert) en wat aansluit bij hun leesniveau (AVI). Het resultaat: zij kiezen een boek dat te moeilijk of te makkelijk is, en een boek dat zij niet interessant vinden. Hierdoor gaat kostbare onderwijstijd verloren (een kind wordt op deze manier geen betere lezer omdat het niet genoeg of juist te veel wordt uitgedaagd) en een kind loopt zelfs het risico om een afkeer te krijgen van lezen.
Hoe kan u als leerkracht dan ervoor zorgen dat uw leerlingen lezen leuk vinden en dat uw leerlingen gemotiveerd zijn om te lezen? Voor mijn onderzoek heb ik bij een aantal leerlingen in groep 5 een interventie opgezet, waarbij ik deze leerlingen heb geholpen in hun boekkeuze voor het dagelijkse stillezen moment. Concreet betekende dit dat ik voor elke leerling een passend boekenaanbod heb samengesteld gebaseerd op zowel het leesniveau als de interesses van de leerling. Mijn onderzoeksvraag was: In hoeverre verandert het leesplezier en de leesmotivatie van zwakke lezers uit groep 5 als een interventie voor passende boekkeuze wordt toegepast tijdens het dagelijkse stillezen-moment? Tijdens mijn onderzoek vond ik een klein effect van de interventie op het leesplezier van de leerlingen, hetgeen bemoedigend is om het aanbieden van een passend boekenaanbod aan zwakke lezers op grotere schaal toe te gaan passen in klassen. Toevoegend; Volgens de leerkracht van de groep waarin het onderzoek plaatsvond "heeft de interventie echt een boost gegeven aan het lezen in de groep".
Het samenstellen van een passend boekenaanbod voor zwakke lezers in de groep is iets wat elke leerkracht vrij eenvoudig kan doen. Het enige wat u ervoor nodig heeft is het AVI leesniveau van uw leerlingen en een indicatie van hun interesses. Als leerkracht bent u natuurlijk goed op de hoogte van deze twee gegevens van uw leerlingen; Voor elke zwakke lezer kan u zodoende een eigen boekenbak of boekenplankje samenstellen, wat u vervolgens af en toe ‘ververst’ als de leerlingen de boeken hebben uitgelezen. Elke dag kiezen de zwakke lezers uit hun eigen bak of van hun eigen plankje een boek om te lezen tijdens het stillezen moment. De sterke lezers hebben hulp bij een passend boeken uitzoeken niet nodig en kunnen elke dag zelf uit de ‘gewone’ boekenkast een boek kiezen. Begeleiding bij een passend boekenaanbod zal ervoor zorgen dat de zwakke lezers meer plezier ervaren in het lezen en hoogstwaarschijnlijk ook over tijd vooruit gaan in hun leesvaardigheid.
Wilt u meer weten? Stuur een email naar meikevandijk99@gmail.com, ik kan u dan de volledige studie toesturen of eventuele vragen beantwoorden.